Udostepnij:
Take it offline!
This Education in Motion resource is also available as a printable PDF.
Pobierz PDF
Używanie stóp do napędzania wózka
Czasami bardziej efektywne dla danej osoby jest użycie jednej lub obu stóp do pomocy w napędzaniu wózka. Jest to bardzo częste zjawisko u osób starszych, ponieważ w wielu przypadkach chodziły one wcześniej i są przyzwyczajone do używania stóp lub mają słabe lub artretyczne ramiona, które są mniej wydajne do napędzania. Osoba z niedowładem połowiczym może również używać funkcjonalnych kończyn górnych i dolnych po jednej stronie. Opcjonalny napęd stopą jest zwykle osiągany, gdy pięta nawiązuje kontakt, a następnie kończy się, gdy palec opuszcza podłoże. Zdolność do postawienia stóp płasko na podłożu pozwoli na ruch pięta-palce.
Poruszanie się na wózku
Użytkownik wózka musi pokonać bezwładność i opór kółka, aby wózek zaczął się poruszać. Bezwładność to tendencja obiektu do przeciwstawiania się zmianom w ruchu i to jest to, co użytkownik musi pokonać, aby poruszać się wózkiem. (Caspall et al, 2013) W świecie wózków termin opór toczenia opisuje energię potrzebną do utrzymania opon w stałym tempie w celu przezwyciężenia sił, które hamują pęd do przodu. Jest to spowodowane interakcją opony z powierzchnią (podłogą, dywanem, chodnikiem, ulicą, żwirem). Czynniki, które mogą wpływać na opór toczenia, obejmują masę użytkownika i masę systemu wózka, rozmiar i rodzaj kółek i kół oraz rozkład masy między przednimi kółkami i tylnymi kołami. Ważnym czynnikiem jest również rodzaj nawierzchni. (Tomlinson, 2000; Sherman 2022)
Osoby poruszające się za pomocą stóp potrzebują wózka, który można dostosować do ich potrzeb (Roquerjo i in. 2015; Sherman, 2021; Heinrichs i in., 2021; Murata i in., 2014)0. Jest to ważne stwierdzenie, ponieważ wiele osób poruszających się za pomocą stóp często otrzymuje wózki o standardowej wadze, które są cięższe i nie mają możliwości regulacji. Lekkie i ultralekkie wózki wymagają mniejszego wysiłku do napędzania. Strata energii podczas napędzania wózka lekkiego przy określonej prędkości była o 17% mniejsza niż w przypadku wózka standardowego bez możliwości regulacji (Requejo i in., 2015). Lżejsze wózki z możliwością regulacji można skonfigurować tak, aby spełniały potrzeby osób niepełnosprawnych w celu zmaksymalizowania napędu i umiejętności funkcjonalnych na wózku (Murata i in. 2014; Heinrichs i in., 2021).
Alternatywny napęd wsteczny
Charbonneau i wsp. (2013) ocenili 18 osób z niedowładem połowiczym, które używały napędu nożnego do poruszania się na wózku. Osoby te uzyskiwały wyższe wyniki w testach umiejętności poruszania się na wózku inwaldzkim podczas jazdy do tyłu i wykazywały preferencje dla określonych umiejętności, takich jak wchodzenie po pochyłości, toczenie się po miękkim podłożu i przepychanie się przez próg lub szczelinę. Kilku uczestników preferowało poruszanie się do tyłu i pchanie nogami niż poruszanie się do przodu i ciągnięcie za sobą wózka (Charbonneau i in. 2013).
Konfiguracja wózka i siedziska
Ustawienie wózka i optymalne siedzenie może pomóc w prawidłowym napędzaniu za pomocą stóp i zmniejszyć wysiłek wymagany do rozpoczęcia i utrzymania ruchu wózka. Jeśli ustawienie wózka jest nieprawidłowe, po dłuższym użytkowaniu mogą wystąpić problemy wtórne, takie jak ból i nadmierne obciążenie kostek, kolan i bioder, a także ścinanie spowodowane zsuwaniem się z wózka (Murata i in., 2015). Poniżej opisano działania, które można podjąć w celu optymalnego skonfigurowania wózka do napędzania za pomocą stóp.
Wysokość siedziska
Bez możliwości obniżenia wysokości siedziska do odpowiedniej pozycji do napędzania za pomocą stóp, użytkownik może być narażony na ryzyko zsunięcia się z wózka, gdy próbuje dosięgnąć podłogi, aby napędzać stopami (Roquerjo i in., 2015). W badaniu przeprowadzonym przez Heinrichs et. al (2021) osoby, które poruszały się za pomocą jednej stopy, wykazały wzrost prędkości i napędu, gdy wysokość siedziska została obniżona, aby dopasować się do ich potrzeb. Rozważając wysokość ramy siedziska wózka, gdy użytkownik ma stopy na podłodze, należy wziąć pod uwagę wysokość poduszki siedziska. Niektóre wózki lekkie , takie jak QS5 X, mają opcje "hemi" dla bardzo niskiej wysokości siedziska do podłoża, aby promować napęd za pomocą stóp.
Stałe przechylenie
Regulacja siedziska w celu uzyskania niewielkiego stałego nachylenia, w którym biodra znajdują się niżej niż kolana, na ramie wózka lub poprzez siedzisko może pomóc w bardziej efektywnym napędzaniu za pomocą stóp. Może to również zmniejszyć możliwość zsunięcia się do przodu na wózku. Należy ocenić i przećwiczyć przenoszenie, aby upewnić się, że osoba na wózku będzie w stanie z niego zejść. Należy ocenić zakres ruchu miednicy i kości udowej, aby upewnić się, że użytkownik może siedzieć na pochylonym siedzisku lub że kąt nachylenia siedziska do oparcia może wymagać regulacji.
Środek ciężkości
Opór toczenia można ocenić po przesunieciu tylnego koła do przodu lub do tyłu. Jeśli ktoś używa jednej ręki i jednej stopy, optymalna pozycja koła jest niezbędna do napędzaniaza pomocą kończyn górnych. (Tomlinson, 2000; Roquerjo et al., 2015).
Pas biodrowy
Pas biodrowy umieszczony pod odpowiednim kątem może stabilizować miednicę, jednocześnie umożliwiając ruch do samodzielnego poruszania się. Kąt nachylenia pasa w zależności od ułożenia miednicy ma kluczowe znaczenie. Zobacz krótki film, który omawia stabilizację miednicy.
Rozmiar i typ kółek i opon
Opony i kółka dopasowane do potrzeb napędowych mogą mieć duże znaczenie podczas poruszania się po dywanie lub progach. Właściwa konserwacja jest również kluczem do udanego manewrowania.
Podsumownie
Podsumowując, napęd nożny wymaga indywidualnej konfiguracji w takim samym stopniu, jak napęd oburęczny. Konieczne jest, aby osoby poruszające się za pomocą stóp, które są użytkownikami długoterminowymi, otrzymały wózki konfigurowalne, które umożliwiają regulację wysokości siedziska, kąta oparcia i środka ciężkości. Może to zapewnić skuteczny napęd i bezpieczeństwo. Umiejętności poruszania się na wózku powinny zostać ocenione i w razie potrzeby odpowiednio przeszkolone.
Program Wheelchair Skills Program jest dostępny i zawiera specjalne filmy wideo dotyczące napędu nożnego.