Czym jest napięcie mięśniowe?

Altered muscle tone is a common problem that wheelchair prescribers face when assessing for wheelchairs and seating. Altered muscle tone can negatively impact on function and affect the way a user interacts with their wheelchair equipment.

Czym jest napięcie mięśniowe?

"stan napięcia, który jest utrzymywany w sposób ciągły - minimalny - nawet gdy jest rozluźniony - i który zwiększa opór przy biernym rozciąganiu" (Dictionary of Sports and Exercise Science (2008)).

Potrzebujemy normalnego napięcia mięśniowego dla stabilności postawy, ponieważ mięśnie pracują w otaczających stawach, aby ustabilizować segmenty ciała i umożliwić ich funkcjonowanie. Napięcie to pozwala nam utrzymać określone pozycje przez dłuższy czas bez zmęczenia. Kiedy zwiększamy napięcie mięśniowe poprzez aktywację lub skurcz mięśni po obu stronach stawu (współskurcz), możemy osiągnąć większą stabilizację.

Niskie napięcie mięśniowe

Zmniejszone napięcie mięśniowe jest również znane jako hipotonia i może występować na dwa sposoby. Albo jako stan wrodzony, np. łagodna wrodzona hipotonia, albo częściej, jako uogólniony objaw w porażeniu mózgowym lub uszkodzeniu rdzenia kręgowego.

Uogólniony objaw porażenia mózgowego lub uszkodzenia rdzenia kręgowego, w którym mięśnie tułowia i nóg poniżej poziomu urazu nie otrzymują żadnych sygnałów motorycznych. Osoba taka może wydawać się "wiotka" i niezdolna do utrzymania pionowej, funkcjonalnej pozycji siedzącej. Osoby z niskim napięciem mięśniowym wymagają siedzenia, które zapewnia większe wsparcie segmentów ciała:

• Poduszki do siedzenia - lepsze wyprofilowanie lub wykorzystanie elementów pozycjonujących w celu zwiększenia stabilności, np. przyśrodkowe, boczne prowadnice kolan i prowadnice bioder. Poduszki JAY, które to oferują, to JAY Balance i JAY J2.

• Podparcia pleców - często wymagają bocznego podparcia klatki piersiowej, zwykle umieszczonego symetrycznie, ponieważ nie występuje skolioza kompensacyjna. Oparcia JAY, które są powszechnie stosowane w takich sytuacjach, to JAY Shape (z regulacją napięcia) i JAY J3 DC (symetryczna, głęboko wyprofilowana skorupa) lub Mid Deep Contour z dodatkowymi bocznymi podporami zapewniającymi dłuższe podparcie boczne. Nie zapomnij dodać klina lędźwiowego JAY (dołączonego do każdego oparcia) umieszczonego nad pośladkami (lub PSIS), aby promować optymalne ułożenie kręgosłupa.

• Pochylenie w przestrzeni to funkcja, która jest powszechnie stosowana u użytkowników wózków, aby pomóc w niskim tonie, ponieważ przechylenie użytkownika do tyłu pozwala grawitacji wspomagać, a nie zmniejszać stabilność postawy. Wózki manulane z funkcją pochylania w przestrzeni to  BREEZY Relax, IRIS i ZIPPIE TS. Elektryczne wózki, które oferują funkcję przechylenia siedziska, to seria Q700, seria Q500 i seria Q400.

Wysokie napięcie mięśniowe

Podwyższone lub zwiększone napięcie mięśni ogranicza ruch stawów i charakteryzuje się mięśniami, które są sztywne i trudne do poruszania. Występuje w przypadku przeciążenia sygnałów do mięśni i może wystąpić w przypadku uszkodzenia mózgu lub rdzenia kręgowego. Znana jest również jako hipertoniczność lub hipertonia. Istnieją dwa rodzaje hipertonii: spastyczna i sztywna. W przypadku spastyczności napięcie wzrasta wraz ze zwiększoną prędkością i ruchem kończyny w zakresie stawów i jest odczuwalne jako zwiększony opór, gdy kończyna jest wyprostowana. Jest to częste w porażeniu mózgowym. Sztywność to zwiększone napięcie mięśniowe, które nie zależy od kierunku lub prędkości ruchu. Zwykle poruszanie kończyną jest niezwykle trudne i często występuje w stanach takich jak nabyte lub urazowe uszkodzenie mózgu lub choroba Parkinsona.

• Poduszki do siedzenia muszą mieć zmienne wyprofilowanie, które można dopasować do pozycji nóg i miednicy użytkownika oraz zmieniać w odpowiedzi na zmienioną pozycję ciała spowodowaną wzrostem hipertoniczności. Poduszki JAY o zmiennym wyprofilowaniu, które można łatwo zmieniać w celu zwiększenia lub wsparcia miednicy i kończyn dolnych, to JAY J2, JAY J3 i JAY GS.

• Podparcia pleców muszą mieć powierzchnie, które można dostosować, ale także boczne podparcia klatki piersiowej, które można umieścić symetrycznie lub asymetrycznie. Są to oparcia JAY shape, JAY J3 i JAY Fit.

Niektórzy użytkownicy mogą mieć mieszane wzorce tonalne, co może stanowić wyzwanie dla lekarza, ponieważ skolioza i asymetria miednicy są powszechne. Mózgowe porażenie dziecięce jest najczęstszym schorzeniem, w którym to występuje i wymaga poduszek do siedzenia, które są w stanie dostosować się do nieprawidłowej pozycji miednicy, ale także oferują zwiększone wsparcie postawy. Poduszki stosowane w tym przypadku to JAY Balance, JAY J2 i JAY GS. Oparcia są często potrzebne do skorygowania lub dostosowania asymetrii tułowia (skolioza i rotacja) za pomocą bocznych pelot klatki piersiowej. Oparcia JAY Shape i JAY J3 są powszechnie stosowane w takich przypadkach.